Asosyalmekan

  Sosyoloji Öncesi Bir Sosyolog: Abdüllatîf Bağdâdî ve 1200 Mısır Kıtlığının Toplumsal Anatomisi Abdüllatif el-Bağdâdî (1162–1231), bir hekim ve filozof olarak 1200-1202 yıllarında Mısır’da yaşanan büyük kıtlığı, salgını ve toplumsal çöküşü kendi eserinde büyük bir titizlikle kaydetmiştir. Onun el-İfâde ve’l-İ‘tibâr adlı eserinde yer alan bu anlatım, döneminin şartlarında benzersiz bir insanlık trajedisinin ayrıntılı tasviridir. Burada Bağdâdî’nin yaklaşımını değerlendirmek gerekirse, ortaya koyduğu anlatımı bir “vaka incelemesi” olarak mı, yoksa henüz adı konulmamış bir “sosyolojik gözlem” olarak mı görmek daha doğrudur? Bağdâdî’nin metni yüzeyde bir tarihsel vakayı – 597/1200 yılındaki Nil’in çekilmesiyle tetiklenen kıtlık felaketini – detaylı biçimde anlatır. Bu anlamda bir vaka incelemesi niteliğindedir: belirli bir zaman ve mekânda (1200’de Mısır) gerçekleşen sıra dışı olaylar dizisini belgelemektedir. Nitekim yazar, eserin ikinci kısmında bizzat şahit olduğu kıtlığın etkiler...

  Sosyolojik Bir Biyografi Denemesi-3-İbn Hazm Pierre Bourdieu’nün Alan, Habitus ve Sermaye Kavramları ile Karl Mannheim’ın İdeoloji-Ütopya Ayrımı Çerçevesinde Bir Analiz Giriş İbn Hazm (994-1064), Orta Çağ İslam dünyasının en ilginç ve tartışmalı düşünürlerinden biridir. Endülüs’te (bugünkü İspanya’da) yaşamış olan bu çok yönlü alim; fıkıh (İslam hukuku), kelam, tarih, edebiyat ve hatta aşk üzerine yazdığı eserlerle tanınır. Onun hayatı, siyasi çalkantılar ile entelektüel mücadeleler in iç içe geçtiği bir dönemde geçmiştir. Halife saraylarının görkeminden sürgün yıllarına, vezirlikten kitaplarının yakılmasına uzanan yaşam öyküsü, sadece bireysel bir kaderin değil, aynı zamanda dönemin toplumsal yapısının da bir yansımasıdır. Bu metinde, İbn Hazm’ın hayat hikâyesini geleneksel bir biyografi anlatısının ötesine taşıyarak sosyolojik bir mercek altında inceleyeceğiz. Bunu yaparken, modern sosyoloji kuramlarının kavramlarını kullanacağız: Pierre Bourdieu ’nün geliştirdiği alan (field...